Travelovo

Ciekawe kierunki i miejsca które warto odwiedzić?

Travelovo
Miejsca

Ogród Dendrologiczny w Przelewicach

Pierwsze założenie parkowe w Przelewicach powstało w 1814 roku. August Heinrich Borgstete zbudował wówczas pałac, a za pałacem założył angielski park krajobrazowy. Wśród nasadzeń dominowały gatunki rodzime. Do czasów obecnych zachowały się z tego okresu piękne pomnikowe okazy buków, lip, jesionów, a wśród gatunków obcych: platan, sosny wejmutki, żywotnik zachodni, miłorząb dwuklapowy.

W roku 1821 Przelewice zostały sprzedane księciu Augustowi Pruskiemu, który uznał majątek za stosowane zabezpieczenie przyszłości dzieci, które zrodziły się z jego związku z Augustą Arend. Augusta w roku 1825 otrzymała tytuł szlachecki i nazwisko von Prillwitz, którym później posługiwali się potomkowie jej i księcia Augusta. Dobra przelewickie pozostały w rękach rodziny von Prillwitz niemal do końca XIX wieku. Park zmienił w tym czasie charakter ze swobodnej kompozycji w stylu angielskim w założenie typowo dworskie; wydzielono przy tym również części użytkowe, takie jak sad i ogród warzywny.

Całkowita przebudowa parku nastąpiła w latach 1933-38, kiedy właścicielem Przelewic był członek Niemieckiego Towarzystwa Dendrologicznego Conrad von Borsig. Na jego zlecenie i przy jego udziale powstała nowa zachowana do dziś kompozycja ogrodu. Najbogatszymi kolekcjami, jakie zgromadził Conrad von Borsig były: kolekcje roślin wrzosowatych w tym różnaneczników, karłowych roślin iglastych głównie z rodziny cyprysowatych i świerków. Oprócz roślin dziewiastych wprowadził wiele ciekawych roślin zielnych, które ubarwiały ogród w różnych porach roku. Conrad von Borsig zginął rozstrzelany w czasie II wojny światowej i został pochowany na terenie Ogrodu.

W czasie wojny i w pierwszych latach powojennych ogród podupadł. Wiele roślin zostało zniszczonych, a wiele zginęło z powodu braku pielęgnacji. Wrażliwsze gatunki został zagłuszone przez samosiew drzew rodzinnych. W 1951 roku pod kierunkiem profesora Steckiego Henryk Chylarecki przeprowadził inwentaryzację roślin. Dzięki opiece jaką objęto ogród zachowana została kompozycja oraz znaczna część kolekcji. Do 1975 roku ogród był w administracji Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Obiekt został ogrodzony, dbano o utrzymanie dróg. Niestety z powodu braku kapitalnego remontu pałac popadł w ruinę. W następnych latach, gdy gospodarzem ogrodu był Kombinat Państwowych Gospodarstw Rolnych podjęto próbę odbudowy obiektu. W 1983 roku wzmocniono fundamenty i założono nową metalową konstrukcję dachu i pokryto go papą. Niestety z powodu braku środków finansoych zaprzestano prac i pałac pozostał w stanie surowym do obecnych czasów.

Od 1975 roku zaczęto wprowadzać wiele nowych nasadzeń i kolekcja wzrosła do 1200 gatunków i odmian drzew i krzewów. O rozmieszczeniu nasadzeń decydują wymagania siedliskowe roślin oraz względy kompozycyjne.

Obecnie Ogród Dendrologiczny jest własnością gminy Przelewice. Chroniona prawnie, zabytkowa kompozycja nie ulega zmianie, natomiast jest rozszerzana o kolejne kolekcje harmonijne łączące się ze starą częścią. Kolekcje w całym Ogrodzie są również usupełniana nowymi ciekawymi gatunkami i odmianami drzew i krzewów.

Na terenie Ogrodu rosną niemal wszystkie chronione w Polsce gatunki drzewiaste. Wśród nich wiele wspaniałych okazów jak np. jarząb brekinia (Sorbus torminalis), posadzony w czasie pierwszego założenia parkowego czy kwitnące okazy bluszczu pospolitego (Hedera helix), wysoko oplecionego na starych drzewach. Bardzo licznie reprezentowane są również chronione gatunki zielne. Jedną z podstawowych działalności Ogrodu jest ochrona gatunków roślin ex situ. Z zagrożonych zniszczeniem stanowisk naturalnych pobierane są gatunki rzadkie i ginące i wysadzane w Ogrodzie. Zwiedzający mają możliwość poznania chronionych, rzadkich i ginących roślin zapisanych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin, jak również chronione gatunki obce zapisane w księdze światowej. Na terenie ogrodu znajdują się naturalne stanowiska roślin chronionych: kruszczyka szerokolistnego (Epipactis helleborine), bluszczu pospolitego (Hedera helix).